هیاهو بر سر دوروف جدال سیاستمداران بر سر غول‌های فناوری

بمب خبری روز گذشته که در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بر سر زبان‌ها افتاد این بود که پاول دوروف، موسس و مدیر عامل تلگرام، هنگام خروج از هواپیما در فرودگاه لو بورژه پاریس به اتهام حمایت از تروریسم، پولشویی، پنهان کاری، قاچاق مواد مخدر و… بازداشت شد.

به گزارش افتانا، اما گزارش رسانه‌های فرانسوی حاکی از آن است که اتهامات وارده به پاول دوروف، ممکن است او را با مجازاتی تا ۲۰ سال حبس مواجه کند. شبکه تلویزیونی تی‌اف-۱ فرانسه با گزارش این خبر گفت دوروف به دلیل همکاری نکردن با نهادهای قانونی و نیز نقش احتمالی‌ در جرایمی مانند کلاهبرداری، پولشویی، قاچاق مواد مخدر و فعالیت‌های مربوط با پدوفیلی بازداشت شده است. حکم بازداشت بنیان‌گذار تلگرام را دفتر مبارزه با نقض قوانین کودکان، زیرمجموعه اداره ملی پلیس قضایی فرانسه، صادر کرده است. دستگاه قضایی فرانسه دوروف را به عدم اقدام در برابر استفاده مجرمانه از پیام‌رسان تلگرام توسط برخی کاربرانش متهم کرده است.

بعد از رسانه‌ای شدن این موضوع، ارزش Ton حدود ۱۲ درصد سقوط کرد. پروژه TON در حمایت از مدیرعامل تلگرام در همان ساعات اولیه بیانیه‌ای صادر کرد: ما می‌خواهیم به همگی این اطمینان را بدهیم که کامیونیتی TON قدرتمند و فعال باقی می‌ماند. به عنوان یک کامیونیتی متعهد به آزادی بیان و عدم تمرکز، ما در این شرایط چالش برانگیز، قدرتمندانه در کنار پاول خواهیم ایستاد. پاول، یک مشوق دلسوز برای این ارزش‌ها بوده و باور داریم تلاش‌های او برای ترویج اینترنت غیرمتمرکز و شفاف، همچنان الهام‌بخش میلیون‌ها نفر خواهدبود.

تیم تلگرام هم ساعاتی بعد در پستی این ادعا را که یک پلتفرم یا مالک آن مسئول سوءاستفاده از آن پلتفرم هستند، مضحک خواند و نوشت: تلگرام از قوانین اتحادیه اروپا، ازجمله قانون خدمات دیجیتال پیروی می‌کند و نظارت آن در سطح استانداردهای صنعت دیجیتال و به طور مداوم در حال بهبود است. پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام، چیزی برای پنهان کردن ندارد و مکرراً به اروپا سفر می‌کند. این ادعا که یک پلتفرم یا مالک آن مسئول سوءاستفاده از آن پلتفرم هستند، مضحک است. نزدیک به یک‌میلیارد کاربر در سراسر جهان از تلگرام به عنوان وسیله ارتباطی و منبعی برای اطلاعات حیاتی استفاده می‌کنند. ما منتظر حل سریع این وضعیت هستیم. تلگرام همراه شماست.

گاردین گزارش کرده‌است که قاضی پرونده‌ مالک تلگرام دستور تمدید بازداشت دوروف را صادر کرده که می‌تواند تا ۹۶ ساعت ادامه داشته باشد. پس‌از پایان این مرحله، قاضی تصمیم خواهد گرفت که او را آزاد یا با اعلام جرم بازداشت را تمدیدکند.

دوروف پیش از این نیز بارها درباره سهل‌انگاری در برخورد با برخی فعالیت‌های مجرمانه در تلگرام زیر سوال رفته بود.

دیگران چه می‌گویند
ایلان ماسک در واکنشی تند به دستگیری پاول دوروف در فرانسه با انتشاری تصویری از او نوشت: سال 2030 است و شما به‌خاطر پسندیدن یک میم در اروپا اعدام می‌شوید.

تاکر کارلسون، مجری معروف و خبرنگار سابق فاکس‌نیوز، نوشت: مالک تلگرام زمانی روسیه را ترک کرد که دولت تلاش کرد شرکت رسانه اجتماعی او را کنترل کند. درنهایت، این پوتین نبود که او را به خاطر اجازه دادن به مردم برای اعمال آزادی بیان دستگیر کرد؛ این یک کشور غربی، متحد دولت بایدن و یکی از اعضای ناتو بود که او را بازداشت کرد. پاول دوروف امشب در یک زندان فرانسه نشسته است، هشداری برای هر صاحب پلتفرمی که از سانسور حقیقت به دستور دولت‌ها و آژانس‌های اطلاعاتی امتناع می‌کند. تاریکی به سرعت در جهان آزاد فرود می‌آید.

اندرو تیت، فعال رسانه‌ای و کیک بوکسور سابق آمریکا، توییت کرد: پاول دوروف، مالک تلگرام به‌خاطر سانسور نکردن حقیقت دستگیر شد و اتهامات احتمالی او شامل حمایت از تروریسم، قاچاق مواد مخدر، مشارکت در جنایات، کلاهبرداری جمعی، پول‌شویی، پنهان‌کاری، محتوای پدوفیلی، فرار از تحریم و... هست. آنها می‌خواهند همه اطلاعات را کنترل کنند.

همچنین هواداران تلگرام و آزادی اطلاعات با راه‌اندازی هشتگی در حمایت از دوروف، پست آخر امانوئل مکرون را در اینستاگرام آماج هشتگ #FreeDUROV قرار دادند.

مخالفان تلگرام: اینجا شبیه دارک‌وب شده‌است
ماهیت تلگرام در جایگاه پیام‌رسانی که ویژگی‌های یک شبکه اجتماعی با گروه‌ها و کانال‌های انبوه را در کنار هم دارد، بستری مناسب برای انتشار محتوا با حداقل محدودیت‌ و نظارت فراهم آورده است. منتقدان باور دارند که تلگرام بستری برای انتشار محتوای پدوفیلی و کودک‌آزاری، ترویج خشونت و کلاهبرداری و فروش مواد و... همانند دارک‌وب شده است.

تلگرام به صورت پیش‌فرض از رمزگذاری سرتاسری استفاده نمی‌کند. به این معنا که تلگرام می‌تواند بر محتوای چت‌های کاربران، نظارت کند. تلگرام از پروتکل رمزنگاری اختصاصی MTProto استفاده می‌کند که به اندازه پروتکل‌های رایج‌تر آزمایش نشده است. سازندگان تلگرام بر امنیت برنامه خود تأکید بسیاری دارند. در نوامبر سال ۲۰۱۴ برای یافتن باگ در تلگرام مسابقه‌ای با جایزه‌ ۳۰۰ هزار دلار برگزار شد که این مسابقه در فوریه ۲۰۱۵ بدون برنده پایان یافت.

داستان تلگرام
پاول دوروف پاییز ۱۹۸۴ میلادی در سنت‌پترزبورگ روسیه به دنیا آمد و بیشتر کودکی را به دلیل شغل پدرش در تورین ایتالیا گذراند. دوروف پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه سن‌پترزبورگ در سال ۲۰۰۶ با الهام از فیس‌بوک شبکه اجتماعی وی‌کی VKontakte (VK) را با یتزچاک میریلاشویلی، همکلاسی سابقش راه‌ انداخت. این شبکه اجتماعی با رشدی سریع در اواخر سال ۲۰۰۸ تبدیل به بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی روسیه شد و ارزشی فراتر از ۳ میلیارد دلار پیدا کرد. در طول دوران مدیریت دورف در وی‌کی، بارها با درخواست پلیس روسیه برای پاک کردن صفحه فعالان اپوزیسیون ازجمله ناوالنی و در اختیار گذاشتن اطلاعات آن‌ها، مخالفت شد. او سرانجام در سال ۲۰۱۳ سهام خود را در VK فروخت و سال بعد، روسیه را ترک کرد. سنت‌کیتس و نویس، جزیره‌ای در کارائیب، اولین خانه دوروف پس از ترک روسیه بود. او با دریافت شهروندی این کشور کوچک و البته ۳۰۰ میلیون دلاری که از تجارت موفق قبلی خود به دست آورده بود، تمرکزش را روی تلگرام گذاشت. دوروف شهروندی امارات متحده عربی را دارد و سه سال پیش در ماه اوت سال ۲۰۲۱ شهروندی فرانسه را هم به دست آورد. مجله فوربز، ثروت دوروف را ۱۵ میلیارد و پانصد میلیون دلار تخمین زده است. او در مصاحبه‌ کم‌سابقه‌‌ای در ماه آوریل با تاکر کارلسون، مجری سابق شبکه فاکس نیوز آمریکا، گفت که ایده راه‌اندازی تلگرام پس از فشار دولت روسیه برای ایجاد محدودیت در شبکه اجتماعی «وکنتاکته» به سرش زد.

دفتر اصلی شرکت تلگرام ابتدا در برلین باز شد و سپس به امارات متحده عربی نقل‌مکان کرد. مهم‌ترین محصول این شرکت، پیام‌رسان مشهور تلگرام و بستر شبکه باز تلگرام به اختصار «تون» و رمزارز گرام بر همین بستر هستند. تلگرام، پیام‌رسانی متن‌باز است که نخستین بار در سال ۲۰۱۳ برای اندروید، ویندوزفون و آی‌اواس در دسترس قرار گرفت و طی یک سال بعد به بیش از ۱۵ میلیون کاربر دست پیدا کرد و پس از آن با هر به‌روزرسانی، امکانات گوناگونی را به کاربران ارائه کرد. از امکانات این پیام‌رسان در حال حاضر، می‌توان به گروه‌، کانال، چت‌ محرمانه، تماس صوتی و تصویری، تلگراف و پوشه‌های سفارشی اشاره کرد.

نیکلای دوروف، برادر بزرگ‌تر پاول است که در پیاده‌سازی و اجرای تمام پروژه‌های موفق او، همراهش بوده است. نیکلای را که هم‌بنیان‌گذار پیام‌رسان تلگرام است می‌توان مرد پشت پرده تلگرام نامید. نابغه‌ای که بنا به ادعای منابع روسی در سه سالگی کتاب خواندن را شروع کرد و تا هشت سالگی، معادلات سخت ریاضی را حل می‌کرد. او برنده مدال در مسابقات جهانی ریاضی و کامپیوتر است و پروتکل MTProto را برای تلگرام در سال ۲۰۱۳ توسعه داد.

دوروف در سال ۲۰۱۷ خودش و شرکت تلگرام را به دوبی منتقل کرد و فضای مطلوب تجاری و بی‌طرفی دوبی را ستود و گفت که قبل از اینکه تصمیم به نقل مکان به دوبی را بگیرد برلین،‌ لندن، سنگاپور و سانفرانسیسکو را امتحان کرده بود. تلگرام با استقرار در امارات متحده عربی توانست از مقررات کشورهای غربی برای نظارت بر شبکه‌های اجتماعی در امان بماند. این رسانه اجتماعی اجازه تشکیل گروه‌هایی با ۲۰۰ هزار عضو می‌دهد و همین باعث شد متهم شود که کاربرانش اطلاعات نادرست، ویروس‌، محتوای نئونازی، آزار جنسی کودکان و حتی توطئه و اقدامات تروریستی منتشر می‌کنند. پنج سال پیش پیام‌رسان واتس‌اپ، رقیب تلگرام، برای جلوگیری از پخش شایعاتی که باعث کشته شدن چند نفر در هند شد محدودیت همرسانی محتوا را در سراسر جهان اعمال کرد.

اوایل مردادماه، پاول دوروف در کانال شخصی خود در تلگرام اعلام کرد که این پیام‌رسان در مرز رسیدن به یک‌میلیارد کاربر قرار دارد.

آیا لازم است از تلگرام خود بکاپ بگیریم
همواره کارشناسان امنیت سایبری و فعالان این حوزه، داشتن فایل پشتیبان از داده‌ها و اطلاعات‌مان را در دنیای مجازی، بر بستر هر پلتفرمی، توصیه کرده‌اند. تلگرام نیز با ظرفیت بالایی که در نگهداری داده‌ها و اطلاعات کاربرانش دارد از این امر مستثنی نیست. هر کدام از ما که کاربر تلگرام هستیم، جدا از بخش چت‌های گروهی و انفرادی، از این پلتفرم به‌عنوان یک دفترچه یادداشت شخصی هم بهره می‌گیریم. پس بد نیست به گرفتن بکاپ از اطلاعات‌مان هم گوشه‌چشمی داشته باشیم؛ فارغ از اینکه ماجرای بازداشت مدیرعامل آن به کجا خواهد رسید.

ظاهرا در حال حاضر امکان گرفتن خروجی از اطلاعات و چت‌های تلگرام از طریق گوشی‌های اندروید و iOS فراهم نیست. اما می‌توانید با نصب تلگرام دسکتاپ بر روی ویندوز و همگام‌سازی آن با تلگرام گوشی‌تان نسخه پشتیبان از اطلاعات اکانت خود را بکاپ بگیرید.

ابتدا برنامه Telegram را در ویندوز خودتان فعال کنید.
سپس بر روی گزینه منو (سه خط روی هم) کلیک کنید.
به بخش تنظیمات یا Settings وارد می‌شوید.
حالا از منوی باز شده به بخش Advanced بروید.
گزینه Export Telegram Data را انتخاب کنید.
گزینه‌‌هایی که ترجیح می‌دهید از آن‌ها بکاپ بگیرید را تیک بزنید. هرچه تعداد گزینه‌هایتان را محدودتر کنید، سرعت فرایندی بکاپ‌گیری بالاتر خواهد رفت. پس اولویت‌هایتان را خوب بسنجید و ترجیحا، موارد حساس و مهم را تیک بزنید..
برای شروع عملیات روی گزینه EXPORT کلیک کنید.
درنهایت فرمت مورد نظر برای خروجی‌تان را انتخاب کنید. بر روی گزینه SHOW MY DATA کلیک کنید تا فایل خروجی نشان داده شود.

جدال سیاستمداران بر سر غول‌های فناوری
امارات پای حقوق شهروندی مدیرعامل تلگرام ایستاده است و در همین راستا اعلام کرد که قرارداد خرید ۸۰ فروند جنگنده را از فرانسه به تعلیق درمی‌آورد. شیخ محمد بن راشد، حاکم دبی و نخست‌وزیر امارات اعلام کرد که دوروف شهروند امارات است و دستگیری وی ممکن است علاوه بر قرارداد خرید جنگنده‌ها دیگر قراردادهای تجاری از جمله حضور شرکت توتال در پروژه‌های این کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد. گفته می‌شود حجم تجارت غیر نفتی امارات با فرانسه حدود ۱۰میلیارد دلار در سال است.

امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد به استعدادهای برتر از سرتاسر دنیا شهروندی این کشور را اعطا می‌کند و اکنون اعلام کرده که اجازه نخواهد داد با این اقدام فرانسه، برنامه‌های این کشور برای جذب استعدادها دچار خلل شود و همگان خواهند دید که در پرونده پاول دوروف هیچ فرقی میان وی و یک اماراتی عرب وجود نخواهد داشت.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نیز به دستگیری بنیان‌گذار تلگرام در کشور فرانسه واکنش نشان داد و گفت: این اقدام، روابط مسکو و پاریس را در پایین‌ترین سطح خود قرار داده است.

همچنین ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، گفت: این دستگیری نشانه آن است که چگونه «دیکتاتوری‌های لیبرال» تعهدات خود را در قبال حقوق بشر «در صورت صلاحدیدشان» زیر پا می‌گذارند.

پاول دوروف با قرار نظارت قضایی در فرانسه آزاد شد
سرانجام شامگاه چهارشنبه هفتم شهریورماه پس از تمدیدهای مکرر قرار بازداشت و درنهایت انتقال دوروف به دادگاه، اعلام شد که مدیر عامل تلگرام رسما متهم شده و وثیقه ۵ میلیون یورویی برایش تعیین شده است. او با نظارت آزاد شده و خروج از فرانسه برایش ممنوع شده است. او موظف است 2 بار در هفته در کلانتری حاضر شود.

اتهامات وارده شامل شش جرم مختلف است که یکی از آن‌ها اداره‌ یک پلتفرم آنلاین برای انجام معاملات غیرقانونی است. این وضعیت می‌تواند عواقب مهمی برای دوروف و تلگرام داشته باشد.

جالب آنکه راشاتودی به نقل از نشریه واشنگتن پست نوشته است در سال ۲۰۱۷ میلادی مقامات اطلاعاتی فرانسه که نگران استفاده داعش از تلگرام برای استخدام نیرو و برنامه‌ریزی حملات تروریستی بودند، یک عملیات مشترک با همکاری امارات متحده عربی برای هک آیفون پاول دوروف ترتیب دادند با نام رمز «موسیقی بنفش» (Purple Music). این نشان‌دهنده موشکافی‌های سختگیرانه و شدیدی است که دوروف به دلیل استفاده انبوهی از کاربران از طیف‌های مختلف، از حامیان دموکراسی گرفته تا سازمان‌های مجرمانه از تلگرام، با آن روبرو بوده است. از سوی دیگر سابقه تلگرام در خصوص مقاومت در برابر درخواست نیروهای مجری قانون برای دریافت اطلاعات کاربران، این فشار را افزایش داده است.

هیاهو بر سر دوروف/ جدال سیاستمداران بر سر غول‌های فناوری