افغانستان به دنبال نسل سوم خدمات مخابراتی و ارتباطی

کشور افغانستان که در حدفاصل آسیای میانه، جنوب غربی آسیا و خاورمیانه واقع شده است، بیش از ۳۱ میلیون نفر جمعیت دارد و با وجود دریافت کمک از شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیروهای امنیتی داخلی، همچنان با شورشیان طالبان در حال نزاع است. با این وجود، فناوری‌های نوین ارتباطی در افغانستان طی یک دهه گذشته پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و باعث افزایش تعداد شرکت‌های فعال در حوزه خدمات ارتباطی بی‌سیم، اینترنت، ایستگاه‌های رادیویی و شبکه‌های تلویزیونی شده است.

به گزارش افتانا، وزارت ارتباطات افغانستان به دنبال گسترش این صنعت در سال ۲۰۰۶ میلادی قراردادی را با شرکت مخابراتی ZTE چین منعقد کرد تا به موجب آن شبکه ملی فیبر نوری کشور راه‌اندازی شود.

این پروژه به منظور توسعه خطوط تلفن، اینترنت، تلویزیون و رادیو صورت گرفت تا ساکنان شهرهای مختلف به صورت گسترده‌تر و با کیفیت بالاتر از این خدمات بهره‌مند شوند.

تا اواسط دهه ۲۰۰۰ تنها دو شرکت Afghan Wireless

و Roshan خدمات تلفن‌همراه را به افغان‌ها ارایه می‌دادند و نخستین سیم‌کارت‌ها را وارد این کشور کردند. پس از گذشت مدتی کوتاه دو شرکت Etisalat و MTN Group وارد بازار مخابراتی این کشور شدند و نهایتا در سال ۲۰۰۹ میلادی مجموع مشترکان موبایلی کشور افغانستان به ۱۷ میلیون نفر رسید.

طبق آخرین آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات افغانستان، هم‌اکنون ۱۷ میلیون نفر از ساکنان این کشور صاحب تلفن‌ همراه هستند، بیش از ۷۵ هزار خط تلفن ثابت در افغانستان مورد استفاده قرار می‌گیرد و ۱۹۰ هزار نفر هم مشترک شبکه CDMA هستند.

از آنجایی که طی چند سال اخیر روابط افغانستان با کشورهای توسعه یافته بهتر شده است، امروز دسترسی مردم این کشور به خدمات تلفن‌همراه بسیار افزایش یافته و بر تعداد مشترکان نیز افزوده شده است.

در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی دولت افغانستان اعلام کرد که قصد دارد ماهواره خود را با کمک چند کشور دیگر به فضا بفرستد تا در زمینه خدمات مخابراتی و ارتباطی خودکفا شود. همچنین در بیانیه دولت افغانستان اعلام شد که تا پایان سال ۲۰۱۲ میلادی ساکنان این کشور می‌توانند نسل سوم خدمات مخابراتی و ارتباطی موسوم به ۳G را نیز دریافت کنند. گسترش خدمات مخابراتی در افغانستان به گونه‌ای هست که هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد خاک این کشور تحت پوشش شبکه

مخابراتی GSM هستند.

طبق آخرین آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات افغانستان، هم‌اکنون ۱۷ میلیون نفر از ساکنان این کشور صاحب تلفن‌ همراه هستند، بیش از ۷۵ هزار خط تلفن ثابت در افغانستان مورد استفاده قرار می‌گیرد و ۱۹۰ هزار نفر هم مشترک شبکه CDMA هستند. از آنجایی که طی چند سال اخیر روابط افغانستان با کشورهای توسعه یافته بهتر شده است، امروز دسترسی مردم این کشور به خدمات تلفن‌همراه بسیار افزایش یافته و بر تعداد مشترکان نیز افزوده شده است.

اما بهبود وضعیت فناوری در افغانستان تنها محدود به خدمات تلفن ثابت و همراه نمی‌شود. این کشور هم‌اکنون از نظر اینترنت نیز در وضعیت نسبتا مناسبی به سر می‌برد. اینترنت برای نخستین بار در سال ۲۰۰۳ میلادی و همزمان با سقوط دولت طالبان در اختیار مردم افغانستان قرار گرفت. دولت طالبان پیش‌تر استفاده از خدمات اینترنتی در این کشور را ممنوع کرده بود و معتقد بود که این شبکه جهانی باعث اشاعه سخنان نادرست، فاسد و ضداسلام می‌شود.

افغانستان در سال ۲۰۰۳ میلادی موفق شد پسوند af را به نام خود به ثبت برساند تا سایت‌های اینترنتی ویژه این کشور از دیگر پایگاه‌های اینترنتی مجزا شوند.

فضای اینترنتی افغانستان را هم‌اکنون "مرکز شبکه اطلاعات افغانستان"(AFGNIC) اداره می‌کند. پس از ثبت این دامنه اینترنتی، دولت افغانستان خدمات خود را در این زمینه گسترش داد و وزارت ارتباطات این

کشور همراه با مراکز ارایه دهنده خدمات مخابراتی و ارتباطی به دنبال راه‌اندازی یک مرکز خصوصی موسوم به Afghan Telecom دست‌خوش تحولات فراوان شد.

طبق آمار این مرکز تا سال ۲۰۱۰ میلادی دست‌کم ۴۶ مرکز ارایه دهنده خدمات اینترنتی(ISP) در افغانستان فعال بوده که هم‌اکنون این تعداد دو برابر شده است. آمارها همچنین حاکی از آن است که در سال ۲۰۰۹ میلادی کاربران اینترنت در افغانستان یک میلیون نفر بوده‌اند.

طبق گزارش منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات افغانستان، مهم‌ترین مراکز ارایه دهنده خدمات اینترنتی این کشور شامل AfSat، Neda، CeReTechs، Insta، Global Services (P) Limited، Rana Technologies و LiwalNet است.

افغانستان در سال‌های اخیر موفق شده است فناوری را در دیگر بخش‌ها نیز ارتقا دهد. هم‌اکنون در سراسر دنیا ۵۰ شبکه تلویزیونی افغانی فعالیت می‌کنند که بیشتر آن‌ها از داخل افغانستان اداره می‌شوند و مابقی در اروپا و آمریکای شمالی مستقر شده‌اند. همچنین برخی شبکه‌های تلویزیونی متعلق به دیگر کشورها وجود دارند که برنامه‌های افغانستان را به صورت مستمر پخش می‌کنند که البته علاوه بر این، ۳۵۰۰ شبکه تلویزیونی اینترنتی برای مردم افغانستان وجود دارد که برنامه‌های ویژه خود را در اختیار علاقمندان می‌گذارند.

این کشور همچنین در زمینه رادیو نیز پیشرفت‌هایی کرده است.

تا سال ۲۰۰۷ میلادی حدود ۵۰ شبکه رادیویی خصوصی در کشور افغانستان فعالیت می‌کردند که برنامه‌های خود را به زبان‌های دری، پشتو، انگلیسی، ازبکی و ... ارایه می‌دادند. امروزه بر تعداد این شبکه‌های رادیویی افزوده شده است.

با این وجود بررسی‌های اخیر نشان داده است که طی چند سال اخیر و همزمان با ورود ابزارهای رسانه‌ای نوین از تعداد علاقمندان به رادیو در کشور افغانستان کاسته شده و در مقابل به تعداد مخاطبان تلویزیون در این کشور افزوده شده است. از بین ۶ شهر اصلی کشور افغانستان قندهار و خوشت بیشترین مخاطبان رادیو را دارند و در مقابل کابل و جلال‌آباد از تعداد متوسط مخاطبان رادیو برخوردار هستند. در این میان مزارشریف و هرات تعداد بسیار کمی از مخاطبان رادیو را در خود جا داده‌اند.

افعانستان جزو کشورهای به حساب می‌آید که جنگ و بازسازی آثار جنگ در آن به طور همزمان در حال شکل گیری است. اما با این حال دولت افغانستان در تلاش است که به نوعی تکنولوژی را در این کشور همه گیر کند. تا آنجا که گفته می‌شود یکی از اولویت‌های دولت افغانستان تحقق این مسئله است که تا سال ۲۰۱۳ کلیه ساکنان شهرها و روستاهای کوچک به اینترنت دسترسی داشته باشند تا از این طریق حضور مردم در دنیای مجازی افزایش پیدا کند.