تست‌های محصولی را در مبدا انجام دهید

سلامت كالا از بحث‌هاي مهمی است كه مصرف‌كنندگان كالا نسبت به آن حساسيت دارند و این حساسیت در رابطه با کالاهایی که در ارتباط مستقیم با انسان هستند بیشتر مي‌شود؛ چراکه استفاده از یک کالای بی‌کیفیت ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به کاربر وارد آورد.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)،به همین دلیل است که اداره استاندارد، به‌عنوان فیلتری در مبادی ورودی كالاها عمل كرده، تا از ورود كالاهایی كه مطابق با استانداردهای مورد نظر در كشور نیستند، ممانعت كند.

در مورد رايانه و كالاهاي حوزه IT و ديجيتال هم همین‌طور است.اداره استاندارد مسووليت سنجش كيفيت و تاييد سلامت كالاهای این حوزه را نیز به عهده دارد. البته برخی از واردكنندگان کالاهای حوزه آی تی و دیجیتال یا بهتر بگوییم اکثر آنها، به دخالت این موسسه در پروسه واردات كالا معتقد نیستند و مي‌گویند طی کردن پروسه استانداردسازی کالاها پس از واردات کالاها به کشور، آن هم زمانی که کالاها مطابق استانداردهای جهانی هستند کاری بیهوده و وقت گیر است و تنها منجر به صرف هزینه و وقت واردکنندگان کالا مي‌شود.

در اين رابطه با این اظهارنظرها و همچنین برای اطلاع از فعالیت‌هاي اداره استاندارد، گفت‌وگويي با مهندس مسلم بیات، مديركل اداره كل استاندارد استان تهران داشتيم كه شرح آن را مي‌خوانيد:

بهتر است بحث را با موضوعی که بسیاری از واردکنندگان نسبت به آن گله مندند و آن شیوه آزمایش کالاها، هنگام ورود کالا در اداره استاندارد است آغاز کنیم.

اصلا کالاها بر چه مبنایی در اداره استاندارد آزمایش مي‌شوند و شما برای تست کالاها از چه الگویی پیروی مي‌کنید؟

بسیاری از واردکنندگان معتقدند شیوه استانداردسازی کالاها غیر منطقی است.کالا‌هاي وارداتی حوزه آی تی در کشور، ابتدا بر اساس استاندارد ملی کشورمان و در صورت عدم وجود استاندارد ملی بر اساس استاندارد‌هاي مورد قبول جهانی از قبیل IEC، EN و... مورد آزمون و ارزیابی کیفی قرار گرفته و بر همین اساس گواهی انطباق با استاندارد (قبولی) یا گواهی عدم انطباق با استاندارد (مردودی) صادر مي‌شود.

بر اساس تبصره یک ماده ۳ قانون ارتقاي کیفی خودرو و تولیدات صنعتی، همه واردکنندگان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند قبل از ورود کالا نسبت به تهیه و ارائه گواهی استاندارد برای کالای مورد نظر وارداتی اقدام و همچنین نسبت به الصاق برچسب گواهی مذکور روی کالا اقدام کنند.

اما متاسفانه بیش از ۹۰ درصد کالاهای وارداتی حوزه IT که وارد مي‌شوند فاقد گواهی مذکور هستند. این موضوعی است که باید توسط واردکنندگان رعایت شود تا صیانت از حقوق مصرف کنندگان صورت پذیرد؛

بنابراين واردکنندگان کالای IT بدون توجه به الزام قانونی و با استفاده از شیوه‌هاي سنتی تجارت (ورود کالا و احراز کیفیت آن در مقصد) اقدام به ورود کالا مي‌کنند که در برخی از موارد و قطعات IT به شکل بسیار نامناسب (فله و با استفاده از گونی) وارد مي‌شوند. که در این موارد وظیفه ذاتی استاندارد حکم مي‌کند که با این موارد برخورد شود و همین موضوع موجب ناراحتی برخی از واردکنندگان کالا مي‌شود.

اما اعتراض واردکنندگانی که کالا را از مبادی رسمی وارد کشور می‌کنند به عدم تجهیز آزمایشگاه‌ها به ابزارهای آزمایش کالا و كم‌دانشی پرسنل در اين زمينه است.

در مورد آزمایشگاه‌هایی که در حال حاضر در زمینه IT فعال هستند باید بگویم، در حال حاضر ما آزمایشگاه‌های بسیار مناسبی داریم که دارای گواهینامه استاندارد‌هاي بین‌المللی ISO/IEC۱۷۰۲۵ هستند و نتایج آنها در دنیا قابل پذیرش است.

حال چطور برخی از ارباب رجوعان این نتایج را قبول ندارند شاید یکی از علت‌هاي آن عدم دریافت نتایج مورد انتظار آنان باشد.البته در برخی از موارد هم خلأهایی برای آزمون بعضی از قطعات کامپیوتر داریم که در اینگونه موارد از آزمایشگاه‌هاي تایید صلاحیت شده جهانی است که فهرست آن در انجمن آزمایشگاه‌هاي همکار بین‌المللی ILAC مي‌توان استفاده كرد.

من پاسخ سوالم را نگرفتم، لطفا مشخصا توضیح دهید آزمایشگاه‌ها از چه الگویی برای آزمایش کالاها پیروی مي‌کنند. آیا این آزمایشگاه‌ها در لیست ILAC قرار دارند؟

آزمایشگاه‌هايي که تست کالا در آنها صورت مي‌گیرد ازسازمان‌هاي نظارتی بین‌المللی و سازمان ملی استاندارد یا واحد‌هاي استانی در محدوده زمینه فعالیت با استاندارد مشخص، گواهی تایید صلاحیت اخذ مي‌کنند که مدت اعتبار آن یک سال بوده و در طی آن مدت مورد کنترل و بازرسی ادواری قرار گرفته و چنانچه مشکلی نداشته باشند در موعد مقرر تمدید اعتبار گواهی آنها صادر مي‌شود.ایرادات واردکنندگان در حوزه عملکرد آزمایشگاه‌هاي همکار در صورت بروز، توسط سازمان‌هاي مجوز دهنده مورد بررسی قرار گرفته و تصمیم مقتضی اخذ خواهد شد. برای بسیاری از محصولات نهایی و قطعات، ما مشکل آزمون نداریم.

برای بخشی هم كه امکان آزمون وجود ندارد، پیش‌بینی‌هاي لازم دیده شده و آن هم این است که واردکننده بايد برای کالاهایی که امکان آزمون در کشور وجود ندارد نمونه کالا را در مبدا آزمون و گواهی بازرسی انطباق را از شرکت‌هاي بازرسی‌کننده (سورو یانس) به نمایندگی از استاندارد دریافت کند تا در هنگام ورود کالا دچار مشکل و توقف نشوند.

یعنی شما استانداردهای جهانی را قبول دارید و واردکنندگان ناچار به تست مجدد کالا در ایران نیستند؟

بله قبول داریم و بر همین اساس هم ما تست‌ها را اعمال مي‌کنیم. موضوع این است که گاه اصلا تستی روی کالا انجام نشده است. ما استانداردهای ایزو و IEC را پذیرفته‌ایم و عضو سازمان جهانی استاندارد ایزو و سازمان بین‌المللی الکترونیک هستیم.

ما استانداردهای کشورهای

اروپایی، آمریکای شمالی و برخی دیگر را به رسمیت شناخته‌ایم. واردکنندگان باید در اظهار خود قید کنند که کالای وارداتی آنها بر اساس کدام استاندارد وارد کشور شده است، اما متاسفانه واردکنندگان کالاهایی را وارد مي‌کنند که گاه هیچ استانداردی ندارد یا اینکه کالاهایی را وارد مي‌کنند که استانداردهای ایمنی را دارا است؛ ولی فاقد استانداردهای عملکردی است. عمده مشکل ما این است که بیشتر واردکنندگان اصلا کالاها را بدون تست و آزمایش وارد کشور مي‌کنند. در حال حاضر بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد کالاهای آی تی در مبدا تست نمي‌شوند و گواهی‌هاي لازم را اخذ نمي‌کنند که این بسیار اتفاق ناخوشایندی است.

حالا اگر امکان آزمایش کالایی در داخل کشور وجود نداشته باشد شما این موضوع را به واردکننده اعلام می‌کنید؟ در این صورت سرنوشت آن کالا چه مي‌شود؟

سازمان استاندارد به واردکنندگان اعلام کرده است که در مواردی که امکان آزمون برای کالایی وجود ندارد یا پروسه آزمون کالا طولانی است، واردکننده کالا مکلف است کالا را در مبدأ در آزمایشگاه‌هاي مذکور آزمون و بازرسی آن را توسط شرکت‌هاي بازرسی تایید صلاحیت شده (سور و یانس) انجام داده و در مقصد با ارائه این گواهی بدون معطلی کالای خود را ترخیص کند.

نکته دیگری که در ارتباط با ورود کلیه کالاها و همچنین کالای حوزه IT وجود دارد، عملکرد سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي متولی در امر ورود کالا است.چنانچه این عملکرد همان‌طور که در قانون پیش‌بینی شده به شکل مستمر و صحیح صورت پذیرد، مي‌تواند روند ورود کالاهای با کیفیت را به کشور تسهیل و تسریع کند و از ورود کالاهای بی کیفیت به کشور جلوگیری شود.

مورد دیگری که واردکنندگان به آن اشاره کرده‌اند، هزینه بالای آزمون کالاها است. این تعرفه‌ها چگونه تعیین مي‌شوند؟

هزینه آزمون کالاها در کشورهای اروپایی و آمریکایی حدود ۵ تا ۱۰ برابر هزینه‌ها در آزمایشگاه‌های ایران است. تعرفه‌هاي اداره استاندارد مصوب شورای‌عالی استاندارد است و فهرست تعرفه‌ها روی سایت اداره استاندارد است.

در ضمن ما هزینه‌ها را از ارباب رجوع اخذ نمي‌کنیم، بلکه هزینه‌هاي آزمون از هزینه کارمزد خدماتی استاندارد کم مي‌شود و واردکننده برای این آزمون در مجموع با کسر آن از کارمزد خدماتی، در واقع هزینه‌ای پرداخت نکرده است.

بیشترین موردی که آزمایشگاه‌های اداره استاندارد هنگام تست کالاهای آی تی به آن ایراد می‌گیرند، چیست؟

نشانه‌گذاری غیراستاندارد، نداشتن دفترچه راهنمای استفاده، دست دوم، مستعمل بودن و نداشتن گارانتی معتبر کالای وارداتی، تجهیز دستگاه به کابل، قطعات،دوشاخه و... غیر استاندارد، نامناسب بودن ولتاژ تغذیه و... از اشکالات ایمنی دستگاه‌ها و عدم مصونیت در مقابل تخلیه الكتريسيته ساکن، تشعشعات بیش از حد مجاز، گسیل هدایتی بیش از حد مجاز هم از اشکالات سازگاری الکترومغناطیسی دستگاه‌ها است.

شنیده مي‌شود که در راستای حمایت از حقوق مصرف‌کننده و جلوگیری از ورود کالای بی‌کیفیت به بازار، یکسری کالای جدید در حوزه آی تی و دیجیتال به لیست کالاهای مشمول استاندارد اجباری افزوده شده است. این کالاها کدامند؟

کلیه قطعات کامپیوتری مانند رم، سی پی یو و... در این حوزه از این پس قرار است مشمول قانون استاندارد اجباری باشند. البته قرار بر این است در این زمنیه بازنگری‌هايي صورت گیرد.