امروزه آی سی تی نوعی سبک زندگی است

گفتگویی با دکترجلیل خاوندکار، پایه گذار و رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان .
وی در سال ۱۳۹۰ و در دوازدهمین جشنواره پژوهش و فناوری که از سـوی وزارت علوم، تحقیقـات و فنـاوری برگـزار می شـود به عنـوان مدیر برتر فناوری در کشور انتخاب گردید. دکتر خاوندکار در گفتگو با خبرنامه همایش ضمن اشاره به فعالیت هـای خـاص کارآفـرینی، برگـزاری نخستیـن همایش مدیریت کارآفرینی در حوزه آ سی تی را یکی از فعالیت های مفید در کشور می دانـد.

از چه زمانی وارد حوزه کارآفرینی شدیدو اهمیت این موضـوع را چطـور ارزیـابی می کنید؟
من بیش از ۱۵ سال است که در حوزه کارآفرینی و به طور ویژه در حـوزه کارآفرینـی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می کنـم. در خصـوص اهمیت این موضـوع باید به این نکتـه اشـاره کرد که اگـر ما بتـوانیـم در کشـور در سـایـر جـوانب علمـی و تجـاری موفـق باشیـم ولی درنهـایت نتوانیم کارآفـرین هـای موفقـی داشتـه باشیـم، در واقـع نتوانستیم استعدادهـا را به بهـره وری برسـانیم، به عبارتی به نظر من، اگر در کشور کـارآفرین موفـق نداشته باشیـم به بار نشستن استعدادهایی که می تواننـد به اعتـلای کشور کمک کنند بسیار جـای تردیـد دارد.

چـرا کـارآفرینی در حـوزه آی سی تـی را دنبال کردیـد؟
مـن از

ابتدا در رشته آی سی تی تحصیـل کـرده ام. در حـدود۴۰ سال پیش مـا اولین دانشجویانـی بودیم که در ایـران بر روی انتقال دیتـا آموزش می دیدیم. انتقال دیتا در آن زمان تازه باب شده بود. از همان ۴۰سـال پیش من علاقـه خاصی به حوزه آی سی تی داشتـم ودر همان ایام هم در ذهـن من جرقه هـایی برای پیگیری بحث های مدیریتی زده شد و به همین دلیل هم تحقیقات زیادی در این مورد انجام داده ام که نتـایج آن تا به حـال در قـالب کتـاب و مقالات علمـی منتشر شـده است.

به نظر شما کارآفـرینی در حوزه آی سی تی تا چه انـدازه اهمیت دارد؟
اگـر بخواهیم سیر تکاملی این موضـوع را بررسی کنیم باید بگوییم که ما آی سی تی را قبلا یک رشته می دانستیم. ولی بعد دیدیم آی سی تی تنها یک رشته نیست بلکه فرا رشته است. اما امروزه می گوییم آی سی تی سبک زندگی است، یعنی ما امـروز مکـانیک مبتنی بر آی سی تی داریم مثل ترمزABS یا ما جامعه شناسی مبتنی بر آی سی تی داریم. اخیرا هم همکاران ما در پارک فناوری علم و فناوری دانشکده تحصیلات تکمیلی زنجان در موضوع روانشناسی مبتنی بر آی سی تی در حال کار هستند. و به عبارتی می توان گفت که امروزه حوزه ای نیست که با آی سی تی ارتباط نداشته باشد.

با توجـه بـه شـرایط حـال حاضر کشـور کارآفـرینی در حوزه فنـاوری اطلاعات و ارتبـاطات تـا چه میـزان جای کـار دارد؟
با توجه به آمارهای جهانی، امـروزه تا سطح ۵۰ درصد مشاغل و بنگاه ها مبتنی بر آی سی تی هستند در کشور ما آمارهای مختلفی وجود دارد که این سطح را از ۵ تا ۱۰ درصد نشان می دهد، اگر این حـدود را هم قبول کنیم می بینیم که در

حدود ۴۰ درصد فضا در اختیار داریم که بتوانیم در این حوزه کارآفرینی کنیم، به عبارتی مشاغل بسیاری وجود دارد که یا از خود این فناوری نشات می گیرد یا مبتنی بر آن هستند.

برای نمونه اگر بخواهیم به کاربرد آی سی تی در مدیریت بپردازیم باید بگویم که حدود یک میلیون شرکت، موسسه و بنگاه در کشور در حال فعالیت هستند و از طرفی ما حدود ۱۰۰ سامانه مدیریتی تعریف شده داریم. حال اگر هر شرکت از یک سامانه استفاده کند و اگر برای هر سامانه ۴ تا ۵ شغل ایجاد شود، بین ۴ تا ۵ میلیون شغل ایجادشده است و این فضای بی همتایی برای کارآفرینی است که آی سی تی در اختیار ما قرارداده است.

به نظر شمـا پارک هـای علم و فنـاوری تـا چه حد توانسته اند به کارآفرینی در حوزه آی سی تی کمک کنند؟
پارک های ما پیشینه بسیار کوتاهی دارند، ما در حدود ۱۰سال است که در کشور این نهضت را شروع کردیم و خوشبختانه از آنجا که نه به عنوان یک بخشنامه بلکه به عنوان یک نهضت این کار آغاز شده نتایج بسیار موفقی هم داشته است. در حدود سه هزار شرکت دانش بنیان در کشور ایجاد شده است که قبلا وجود نداشته اند، حتی اگر همه این شرکت ها هم موفق نباشند وجودشان بسیار مبارک است و جالب آنکه تعدادزیادی از این شرکت ها مبتنی بر آی سی تی هستند که به نظر من دلیل آن هم سهولت تعریف شغل در این حوزه است. چرا که در آی سی تی شغل زودتر از عرصه های دیگری چون نانو و بایو و سایر رشته ها تعریف می شود.

نظر شما در خصوص برگزاری همایش راهبردی مدیریت کارآفرینی در فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران چیست؟
به نظرم

ما نیاز داریم که راجع به راهبردهای اساسی کارآفرینی در آی سی تی با هم صحبت کنیم و از آنجا که ما در کشور اصولا کمتر با هم صحبت می کنیم، این گفتگو برای ما بسیار ضروری است. البته در سمینارها و کنفرانس های قبلی که مرتبط با موضوع فناوری اطلاعات بودند هم کم و بیش مطالبی با این عنوان مطرح شده بود ولی اینکه ما متمرکز شویم روی بحث کار آفرینی در آی سی تی و راهبردهای کاربردی آن، تا به حال اتفاق نیافتاده بود و به همین دلیل می توان گفت این نخستین همایش در این زمینه است و من فکر میکنم قطعا آثاری که از این همایش و گفتگو پدید خواهد آمد آثار مبارکی برای کشور خواهد بود .

توصیـه خـاص شمـا به برگزارکنندگـان همـایش چیست؟
به نظر من سعی شود که افراد و مهره های اساسی در حوزه آی سی تی از قلم نیفتند، به ویژه افـرادی که در حوزه بنگاه ها فعال هستند. چراکه با توجه به موضوع همایش، توجه به بنگاه ها و حضور فعال آنهاست که می تواند به ایجاد خروجی مناسب و کاربردی از این همایش کمک شایانی کند.

وبه عنـوان حرف آخـر...
به عنوان حرف آخر باید بگویم که ما هر میزان که به این دنیا واقعی تر نگاه کنیم می توانیم بهره بیشتری از آن ببریم، و به خصوص در حوزه دانش و فناوری هر میزان که انتزاعی عمل کنیم بهره برداری ما هم کاهش می یابد. در حوزه آی سی تی هـم به همین صورت است. از این فناوری بسیار تعریف و تمجید کرده ایم حالا باید ببینیم از این حوزه چه کسب و کاری برای تحصیلکرده های ما حاصل می گردد.
ما باید وارد دنیای واقعی شویم تا بتوانیم برای انبوه جوانانی که تحصیل کـرده اند، فضای واقعی رشد و پیشرفت ایجاد کنیم.