سراغ جی‌میل را هم نگیرید

سرویس ای‌میل گوگل با نام جی‌میل از یکشنبه شب گذشته به دستور مسئولان ذی‌ربط مسدود شده است.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، دلیل این اقدام نیز اعتراض به انتشار فیلم موهن روی سایت یوتیوب اعلام شده است. جی‌میل یکی از ده‌ها سرویسی است که شرکت گوگل به کاربران خود ارائه می‌دهد. یوتیوب نیز یکی از سرویس‌هایی است که وابسته به گوگل است. این سرویس به انتشار فیلم‌هایی می‌پردازد که کاربران روی آن بارگذاری کرده‌اند. یوتیوب در ایران از مدت‌ها پیش مسدود است.

بسیاری از کاربران مسلمان در سراسر دنیا در اعتراض‌هایی گسترده از مدیران گوگل خواستند که این فیلم را از روی یوتیوب حذف کنند اما این کار انجام نشد و مدیران گوگل در برابر این اعتراض‌ها مقاومت کرده و مدعی شدند که حذف فیلم موهن، نقض آزادی بیان است. این در حالی است که مدیران این شرکت بارها به درخواست کشورهای غربی، فیلم‌ها یا محتواهای مخالف ارزش‌های غربی را حذف کرده‌اند.

طی هفته اخیر و همزمان با اوج‌گیری اعتراض‌ها علیه فیلم موهن، برخی از سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران پیشنهاد کردند که کاربران اینترنت در ایران در اعتراض به این اقدام مدیران گوگل، به تحریم دو روزه گوگل و جی‌میل بپردازند. این پیشنهاد با استقبال بسیاری از مردم و سازمان‌های مردم نهاد مواجه شد و رسانه‌های مختلف نیز از این پیشنهاد استقبال کردند اما کمیته مصادیق مجرمانه در اقدامی شتابزده تصمیم گرفت که سرویس جی‌میل را مسدود کند.

با این اقدام دسترسی میلیون‌ها کاربر اینترنت در ایران به این سرویس‌دهنده ای‌میل مسدود شد. برخلاف پیشنهاد تحریم دو روزه گوگل و جی‌میل، این تصمیم نه به‌مدت دو روز بلکه تا اطلاع ثانوی اعلام شد. بدین‌ترتیب هزاران ترابایت اطلاعات کاربران اینترنت در ایران در فضای جی‌میل تا اطلاع ثانوی غیرقابل استفاده شده است.

هر چند برخی صاحب‌نظران معتقدند که مسدود شدن جی میل اساسا ربطی به فیلم موهن ندارد و بیشتر در ارتباط با اجرای شروع به‌کار پروژه اینترنت ملی یا شبکه ملی اطلاعات است که از اول مهرماه در کشور اجرایی شده است. برخی شواهد نیز این ذهنیت را تقویت می‌کند؛ مانند اینکه یک هفته قبل از این، دسترسی به جی‌میل در سرویس دهنده‌های دولتی مسدود شده بود. با این حال به‌نظر می‌رسد درباره مسدود‌سازی‌ جی‌میل نکات زیر قابل تأمل است: ‌ ‌ سرویس دهنده‌های ای‌میل در حکم یک جعبه ابزار هستند که امکانات مختلفی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و امکان استفاده مثبت یا منفی از آن وجود دارد.

سرویس دهنده‌های ای‌میل داخلی هنوز به حد کافی رشد نکرده‌اند و بخش عمده کاربران ایرانی هنوز از سرویس دهنده‌های خارجی استفاده می‌کنند. جایگزین کردن ای‌میل داخلی به جای ای‌میل خارجی نیازمند گذشت زمان، ارتقای وضعیت ای‌میل‌های داخلی و ایجاد محیط رقابتی بین این سرویس دهنده‌هاست.

با زور و اجبار نمی‌توان کاربران را مجبور به ترک یک سرویس‌دهنده کرد. این امر باید با میل و رغبت خود آنها انجام شود. همچنین باید امکانی فراهم شود تا کاربران بتوانند اطلاعات خود را از ای‌میل‌های خارجی منتقل کنند.‌ ‌ تجربه نشان داده حتی با تدابیر شدید مسدودسازی، اگر کاربری بخواهد به سرویسی دسترسی پیدا کند با شیوه‌های مختلف به این کار اقدام خواهد کرد و بالا رفتن رتبه سایت پیوندها در رنکینگ وب سایت‌های ایرانی تا جایگاه چهارم نشانه همین موضوع است.‌ ‌ در سال‌های اخیر چندین بار جی‌میل مسدود و باز شده است. تکرار این رخدادها نشان‌دهنده فقدان بررسی دقیق ابعاد موضوع و تکیه بر روش آزمون و خطاست.