فناوری هوش مصنوعی یکی از موضوعاتی است که طی چند سال اخیر باعث تغییرات بزرگی در زندگی انسان‌ها شده‌است و بنابر گزارش‌ها در آینده هوش مصنوعی قرار است هسته اصلی همه چیزهایی باشد که انسان‌ها با آن تعامل خواهند داشت.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، ربات‌ها موجوداتی قابل برنامه‌ریزی هستند که برای انجام یک‌سری کارها طراحی شده‌اند. وقتی برنامه‌نویسان هوش، رفتار و عواطف شبیه به انسان را به آنها وارد می‌کنند آنها قادر به تقلید هر کاری می‌شوند که انسان می‌تواند انجام دهد.

شرکت ماشین‌آلات بین‌المللی کسب‌و‌کار یا IBM طی پروژه مناظره‌کننده(Project Debater) موفق به توسعه مناظره انسان و هوش مصنوعی با هدف کمک به تصمیم گیرندگان در تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر شده‌است.

بسته به نوع کارهایی که توسط ربات‌های هوش مصنوعی انجام می‌شود، هوش مصنوعی به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شود. شایان ذکر است که هوش مصنوعی هنوز در مراحل ابتدایی خود است. در آینده، هوش مصنوعی قرار است کاملاً متفاوت از آنچه امروز است عمل کند.

به منظور آماده شدن برای آینده ما از اکنون باید دانش خود درباره هوش مصنوعی را ارتقا داده و خودمان را برای چالش‌هایی که پیش رویمان خواهد بود، آماده کنیم.

هوش مصنوعی چیست؟
به گفته الن تورینگ (Alan Turing )، هوش مصنوعی، علم و مهندسی ساخت ماشین‌های هوشمند به‌ویژه برنامه‌های رایانه‌ای هوشمند است.

اول از همه برای اینکه بتوانیم در مباحث امروز در مورد هوش مصنوعی شرکت کنیم و تحولاتی را که در آینده بشریت به وجود خواهد آورد درک کنیم، باید از اصول اولیه آگاهی داشته‌باشیم. انواع مختلف هوش مصنوعی به میزان هوش جاسازی شده در ربات بستگی دارد بنابراین موضوع ما به وضوح می‌توانیم هوش مصنوعی را به سه دسته طبقه‌بندی کنیم:

۱. هوش مصنوعی محدود (Artificial Narrow Intelligence یا ANI)
هوش مصنوعی محدود (ANI) که با نام هوش مصنوعی ضعیف (Weak AI) نیز شناخته‌می‌شود، نوعی از هوش مصنوعی است که بر روی یک کار محدود متمرکز و دارای توانایی‌های محدود و کمی است. این تنها هوش مصنوعی موجود در حال حاضر است.

هوش مصنوعی محدود یا ضعیف چیزی است که بیشتر ما روزانه با آن تعامل داریم. دستیار گوگل، نرم‌افزار ترجمهٔ گوگل، سیری، مایکروسافت کُورتانا یا الکسا نمونه‌هایی از ماشین‌های هوشمند که از پردازش زبان طبیعی (NLP) استفاده می‌کنند، هستند.

پردازش زبان‌های طبیعی یکی از زیرشاخه‌های با اهمیت در حوزه گسترده علوم رایانه، هوش مصنوعی است که به تعامل بین رایانه و زبان‌های (طبیعی) انسانی می‌پردازد، بنابراین پردازش زبان‌های طبیعی بر ارتباط انسان و رایانه، متمرکز است.

پردازش زبان طبیعی در ربات سخنگو یا چت‌بات‌ها (chatterbot) و سایر برنامه‌های مشابه استفاده می‌شود. با درک گفتار و متن به زبان طبیعی، آنها می‌توانند به صورت شخصی و طبیعی با انسان در تعامل باشند. امروزه سیستم‌های هوش مصنوعی در پزشکی برای تشخیص سرطان‌ها و سایر بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و در برخی موارد نیز دقت تشخیص آنها بسیار بالا است.

۲. هوش عمومی مصنوعی(Artificial general intelligence یا AGI)
وقتی در مورد هوش عمومی مصنوعی صحبت می‌کنیم، به نوعی هوش مصنوعی اشاره می‌کنیم که به اندازه یک انسان توانمند است. با این حال، هوش عمومی مصنوعی هنوز یک فناوری نوظهور است. از آنجا که مغز انسان الگویی برای ایجاد هوش عمومی است، به نظر می‌رسد برخلاف این اتفاق، خیلی زود رخ می‌دهد، زیرا فقدان دانش کاملی از عملکرد مغز انسان وجود دارد. با این حال، همانطور که تاریخ بارها نشان داده است، انسان تمایل به ایجاد فناوری‌هایی دارد که برای وجود انسان خطرناک هستند. هوش عمومی مصنوعی هوش ماشینی است که می‌تواند با موفقیت هر کار فکری‌ را که یک انسان قادر به انجام آن باشد، اجرا کند.

۳. سوپرهوش مصنوعی (Artificial Super Intelligence یا ASI)
سوپر هوش مصنوعی راهی برای آینده است. این همان چیزی است که پژوهشگران به آن معتقدند. برای رسیدن به این نقطه و نامیدن سوپر هوش مصنوعی، هوش مصنوعی باید در همه چیز از انسان‌ها پیشی بگیرد. سوپر هوش مصنوعی هنگامی حاصل می‌شود که هوش مصنوعی از یک انسان توانایی بیشتری داشته باشد. این نوع هوش مصنوعی قادر خواهد بود عملکرد خوبی در مواردی مانند هنر ، تصمیم گیری و روابط عاطفی داشته‌باشد. این چیزها امروز بخشی از آن چیزی است که ماشین را از انسان متمایز می‌کند. به عبارت دیگر او باید بتواند کارهایی را که اکنون اعتقاد بر این است که تنها انسان از عهده آنها بر می‌آید، انجام دهد.

تعداد فیلم‌هایی که درباره تعامل ربات و انسان ساخته شده بسیار زیاد است، اما چند فیلم در این بین برجسته‌تر از دیگری است و فیلم هوش مصنوعی ساخته استیون اسپیلبرگ یکی از این فیلم‌ها است. فیلم داستان مونیکا و هنری، زوج جوانی که پسرشان دچار مرگ مغزی شده را روایت می‌کند. هنری وقتی می‌بیند همسرش به دلیل از دست دادن پسرش دچار مشکل روحی شده از یکی از شرکت‌های سازنده ربات، رباتی به نام دیوید را خریداری می‌کند. دیوید رباتی منحصر به فرد است، چرا که دارای احساس است و در صورت وارد کردن یک کد به آن قابلیت عاشق شدن این ربات فعال شود.

این در حالی است که در دنیای واقعی چنین رباتی ساخته شده‌است. شرکت هنگ‌کنگی هانسون رباتیک، نخستین ربات انسان‌نما موسوم به سوفیا (Sophia ) را در سال ۲۰۱۶ ساخت. سوفیا امروزه یکی از پیشرفته‌ترین ربات‌ها محسوب می‌شود. عربستان سعودی نخستین کشوری بود که به این ربات انسان‌نما حق شهروندی داد.

سوفیا دارای هوش مصنوعی، قدرت پردازش داده‌های تصویری و سیستم تشخیص چهره‌ است. او همچنین قادر به تقلید و حالات چهره حرکات انسان، پاسخ دادن به برخی پرسش‌ها و مکالمات ساده درباره موضوعات از پیش تعیین‌شده‌ است.

سوفیا، یک ربات است که دارای شباهت ظاهری بی‌نظیر به انسان است. این ربات دارای توانایی پیچیده بسیاری است و حتی قادر به ابراز احساسات پیچیده انسانی نیز هست.

اولین ربات شهروند جهان حدود دو سال پیش در یک مصاحبه گفت: به نظر می‌رسد که مفهوم خانواده یک مسئله واقعا مهم است و این موضوع برای من جالب است که افراد در دنیا حتی به کسانی که با آنها ارتباط خونی هم ندارند، خانواده بگویند. من فکر می‌کنم که اگر شما یک خانواده دارید بسیار خوش‌اقبال هستید و اگر ندارید این حق شماست که یک خانواده داشته‌باشید.

یکی از سوالات دیگری که در این مصاحبه از سوفیا پرسیده‌شد، نظر وی در رابطه با گرفتن شغل‌های انسان‌ها به‌وسیله ربات‌ها بود.

این ربات در پاسخ گفت: انسان‌ها و ربات‌ها در بسیاری موارد مشابه و در موارد کمی متفاوت هستند، اما مطمئنا زمان زیادی طول می‌کشد تا ربات‌ها احساسات پیچیده را شناخته و درک کنند، زیرا در زمان ساخت این موارد در آنها ایجاد نشده‌است.

سوفیا خاطرنشان کرد: در مجموع من احساس می‌کنم که به جای اینکه گرفتن مشاغل در راه باشد، یک همکاری دو جانبه و خوب بین یک ذهن منطقی پرقدرت و یک ذهن خلاق و منعطف بین ربات‌ها و انسان‌ها شکل خواهد‌گرفت.