سروژ هاکوپیان، رئیس هیئتمدیره شرکت پویه گام، درباره نشت پیدرپی اطلاعات شهروندان گفت: امنیت در سازمان حاصل همکاری یک مجموعه از متخصصان است و ضعیفترین نقطه همکاری محل بالقوه نشت و از دست دادن اطلاعات خواهدبود و صیانت از دادهها یک همکاری جمعی را میطلبد.
به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، در روزها و هفتههای اخیر فعالان امنیت سایبری از افشای پایگاه اطلاعات هویتی کاربران برخی سازمانها و شرکتهای دولتی و خصوصی خبر دادند و در این موضوع از سازمانها و شرکتهای دولتی و خصوصی متعددی نام بردهشد تا آنجا که مرکز ماهر هم اقدام به پایش پایگاههای داده حفاظتنشده کرد. در این شرایط بر آن شدیم تا دیدگاه کارشناسان و فعالان امنیت سایبری کشور را در این مورد جویا شویم و ببینیم آنها برای چنین روزهایی چه دغدغههایی داشته و دارند و دیدگاهشان در مورد این اتفاقات چیست. با سروژ هاکوپیان، رئیس هیئتمدیره شرکت پویه گام، در این مورد گفتوگویی داشتیم.
در روزهای اخیر اخبار نشت اطلاعات از سازمانها و شرکتها و استارتاپهای مختلف زیاد شدهاست. اگر مایلاید تحلیل خود را از این موضوع تشریح کنید.
این رخدادها ضعفهای موجود داخل سازمانها و بین سازمانهای مربوطه را که مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند، نشان میدهد. در ریسکهای محیطی مختلف این اتفاقها سر بازخواهندکرد. مهارت و دانش ارتقا سطح امنیت با حفظ کارایی سازمان تا حد زیادی در داخل کشور وجود دارد، ولی سازمانها آمادگی و آگاهی لازم برای بهبود وضعیت خود را ندارند. حتی افتای ریاست جمهوری در مدل ارتقای امنیت خود، پارامتر بلوغ را نیز در نظر گرفتهاست ولی هنوز این دیدگاه جایگاه اثرگذاری خود را نیافتهاست. برخی از سرویسها امروزه از ارتباط و همکاری چندین سازمان حاصل میشود لذا ضعف هریک از سازمانها در این همکاری ضعف کل سرویس محسوب میشود. پس بحث صیانت داراییها از حوزه یک سازمان فراتر میرود و یک همکاری جمعی را میطلبد.
نشت داده ممکن است عمدی یا غیرعمد اتفاق افتادهباشد، نتیجه در هر حالت خسارت بالایی را می تواند ایجاد کند. نشت غیر عمد را میتوان نتیجه نقص فرایند، اجرای ناقص آن، استفاده از تکنولوژی نامناسب یا پیکربندی نامناسب تکنولوژی دانست. در نشت عمدی انگیزههای مهاجم به هیجانات ناشی از نگرانی، برتریجویی، بیکاری، ناامیدی، رکود اقتصادی و مرتبط است. نشت دادههای اخیر نشانگر صعود هیجانات فوقالذکر است. که نیاز به رشد فرهنگ در این زمینه را آشکار میکند. سازمانها میتوانند برای شرایط بحران، آمادگی را در خود تقویت کنند.
این روزها به خاطر شیوع کرونا حجم دورکاریها افزایش پیدا کرده و جلسات بیشتری به صورت آنلاین برگزار میشود و قطعا همین موضوع میتواند دسترسی بهتری برای نفوذگران به دادههای سازمانی و شخصی کارکنان و مشتریان سازمانها بدهد. چه تدبیری میتوان اندیشید که این آسیبها کمتر شود؟
موضوع عمومیت یافتن دورکاری برای بخش بزرگی از مردم (دانشآموزان، معلمها، اداری-مالی، فنی، مدیریت، حوزههای صنعت، آموزشوپرورش، پیشدبستانی، آموزش عالی، بانک، بازرگانی، تولید، خردهفروشی، بهداشت و...) ایمن بودن این دسترسی را طلب میکند. آموزش این افراد در نحوه دسترسی به اطلاعات، حفظ محرمانگی، امانتداری داراییهای سازمانی و عمومی بسیار مهم است. لازم است سازمانها، ابزار نظارتی موردنیاز جهت صحت و سلامت این فرایندها را در خود ایجاد کنند و از سوی دیگر لازم است سازمانها طبقهبندی محرمانگی اطلاعات خود را جدی بگیرند و اطمینان حاصل کنند که اطلاعات حیاتی به هیچ عنوان در خارج از سازمان در دسترس واقع نشود.
سازوکار قانونی و حقوقی مسائل مربوط به پایگاه دادهها و حریم شخصی افراد و سازمانها در فضای مجازی چقدر در کاهش امنیت اطلاعات جامعه موثر است و تلاشهایی که در دنیا در این مورد میشود (مثل GDRP ) تا چه اندازه اثرگذار است؟
تعاریف مربوط به مالکیت اطلاعات، مالکیت پردازشهای صورت پذیرفته بر روی اطلاعات و... بسیار جوان است و در دنیا و تعریف درستی برای این مفاهیم ایجاد نشده و در سیستمها هم این مسیله هنوز جای کار فراوان دارد. جامعه اطلاعاتی و امنیت فضای تبادل اطلاعات بسیار به ایجاد این معنیها وابسته هستند. مثال GDPR یکی از نمونههای ایجاد راهکار برای این نیاز است البته هنوز در حال تکوین و تکامل است.
آموزش امنیت و آگاهیرسانی در مورد راهکارها و تدابیر امنیتی در سطوح مختلف جامعه اعم از مدیران ارشد سازمانی تا مردم، چگونه میتواند کمک کند که شاهد اتفاقات کمتری از این دست باشیم؟
بحث درک جنبههای یک کسبوکار، سازمان، جامعه... و دیدن نقاط آسیبپذیری موجود در آن همیشه بودهاست: دانستن حقوق، نتیجه عمل، بازخورد محیط. آموزش همیشه بوده، هست و در جریان است، ولی این آموزش لازم است قابل استفاده و منطبق با درک کاربران باشد. اگر در رویدادهای اخیر مواردی هستند، نشانگر این است که در آموزشها جذب مخاطب نشدهاست. به نسبت وجود افراد متخصص در سازمانها امنیت سازمانها کمتر رشد داشتهاست و این نشانگر کمبود همکاری و تعاملات مربوط است. امنیت در سازمان حاصل همکاری یک مجموعه از متخصصان است و ضعیفترین نقطه همکاری محل بالقوه نشت و از دست دادن اطلاعات خواهدبود.