فناوری‌های پوشیدنی، چراغ‌های هوشمند، قفل‌های دیجیتال و دوربین‌های متصل؛ آیا این فناوری‌ها امنیت ما را تضمین می‌کنند یا راهی برای نفوذ هکرها باز کرده‌اند؟ اینترنت اشیا در حال متحول کردن سبک زندگی بشر است، اما هم‌زمان درهای جدیدی برای تهدیدات سایبری گشوده است.

فناوری‌های پوشیدنی، چراغ‌های هوشمند، قفل‌های دیجیتال و دوربین‌های متصل؛ آیا این فناوری‌ها امنیت ما را تضمین می‌کنند یا راهی برای نفوذ هکرها باز کرده‌اند؟ اینترنت اشیا در حال متحول کردن سبک زندگی  بشر است، اما هم‌زمان درهای جدیدی برای تهدیدات سایبری گشوده است.
 
به گزارش افتانا، اینترنت اشیا (IoT) به‌عنوان یکی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های قرن بیست‌ویکم، با اتصال میلیاردها دستگاه به یکدیگر و به اینترنت، زندگی روزمره، صنایع و حتی زیرساخت‌های شهری را متحول کرده است. از خانه‌های هوشمند گرفته تا شهرهای متصل و تجهیزات پزشکی پیشرفته،IoT  امکانات بی‌نظیری را فراهم کرده است. با این حال، این پیشرفت‌ها همراه با نگرانی‌های جدی در حوزه امنیت سایبری هستند که می‌توانند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشند. وقتی خانه‌ شما به اینترنت متصل است، نه‌تنها شما بلکه هر فردی در هرجای دنیا می‌تواند به آن دسترسی پیدا کند! در دنیای IoT، مرز میان آسایش و تهدید به طرز خطرناکی باریک شده است. در اینجا، جدیدترین پیشرفت‌های اینترنت اشیا را بررسی کرده و از چالش‌های امنیت سایبری مربوط به آن خواهیم گفت.
 
جدیدترین دستاوردهای اینترنت اشیا
ادغام با شبکه‌های 5G  و 6G
در سال‌های اخیر، ادغام IoT با شبکه‌های پرسرعت 5G به‌طور چشمگیری گسترش یافته است و اکنون پژوهش‌ها به سمت 6G  پیش می‌روند. این فناوری‌ها تأخیر کمتری ارائه می‌دهند و امکان اتصال تعداد بیشتری از دستگاه‌ها را فراهم می‌کنند.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴، شرکت‌های بزرگ مانند نوکیا و هواوی پروژه‌هایی را برای استفاده از 6G  در IoT صنعتی معرفی کردند که وعده افزایش کارایی در کارخانه‌های هوشمند را می‌دهد.
 
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در IoT
دستگاه‌های IoT اکنون با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی توانایی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در لحظه را دارند.
برای نمونه، حسگرهای هوشمند در کشاورزی با تحلیل داده‌های آب‌وهوا و خاک، آبیاری را بهینه کرده‌اند. در سال ۲۰۲۵، شرکت‌های مانند گوگل و آمازون پلتفرم‌های IoT مبتنی بر AI را گسترش داده‌اند که قابلیت پیش‌بینی و خودکارسازی را بهبود بخشیده است.
 
اینترنت اشیا پزشکی  (IoMT)
در حوزه سلامت، دستگاه‌های متصل مانند ساعت‌های هوشمند و حسگرهای کاشتنی در بدن، نظارت بر سلامتی بیماران را به سطح جدیدی رسانده‌اند.
اواخر ۲۰۲۴، گزارش‌هایی از توسعه حسگرهایی منتشر شد که می‌توانند علائم حیاتی را به‌صورت زنده به پزشکان منتقل کنند و حتی هشدارهای اولیه برای بیماری‌هایی مانند حملات قلبی ارائه دهند.
 
شهرهای هوشمند
پروژه‌های شهر هوشمند در سراسر جهان، از جمله در سنگاپور و دوبی با استفاده از IoT برای مدیریت ترافیک، مصرف انرژی و امنیت عمومی به پیشرفت‌های قابل‌توجهی دست یافته‌اند.
حسگرهای متصل در خیابان‌ها و ساختمان‌ها امکان تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را فراهم کرده‌اند.
 
تحولات در صنعت و کشاورزی
استفاده از IoT در کشاورزی هوشمند منجر به بهینه‌سازی مصرف آب، کود و انرژی شده است.
در صنعت، سنسورهای هوشمند در خطوط تولید و زنجیره تأمین باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شوند.
 
چالش‌های امنیت سایبری در اینترنت اشیا
آسیب‌پذیری دستگاه‌ها
بسیاری از دستگاه‌های IoT به‌دلیل طراحی ساده و ارزان، فاقد مکانیزم‌های امنیتی قوی هستند.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴، گزارش‌هایی از هک شدن دوربین‌های امنیتی هوشمند خانگی منتشر شد که نشان‌دهنده ضعف رمزنگاری و استفاده از رمزهای پیش‌فرض بود.
 
حملات گسترده  DDoS
دستگاه‌های IoT به دلیل تعداد زیاد و اتصال مداوم، هدف جذابی برای حملات منع سرویس توزیع‌شده (DDoS) هستند.
حمله معروف Mirai در سال ۲۰۱۶ تنها نمونه‌ای اولیه بود؛ در سال‌های اخیر، بات‌نت‌های پیشرفته‌تر با بهره‌گیری از دستگاه‌های IoT شناسایی شده‌اند.
 
نقض حریم خصوصی
دستگاه‌های IoT حجم عظیمی از داده‌های شخصی را جمع‌آوری می‌کنند. نگرانی‌هایی وجود دارد که این داده‌ها ممکن است بدون رضایت کاربران به شرکت‌ها یا هکرها منتقل شوند. در سال ۲۰۲۵، رسوایی‌هایی مرتبط با افشای داده‌های حسگرهای پزشکی توجه را به این موضوع جلب کرد.
 
عدم استانداردسازی
فقدان استانداردهای امنیتی یکپارچه در طراحی و تولید دستگاه‌های IoT، شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌ها را دشوار کرده است. این مشکل به‌ویژه در دستگاه‌های ارزان‌قیمت تولیدشده توسط شرکت‌های کوچک مشهود است.
 
تهدیدات فیزیکی و سایبری ترکیبی
با پیشرفت IoT در صنایع حیاتی مانند خودروسازی و زیرساخت‌ها، حملات سایبری می‌توانند به تهدیدات فیزیکی منجر شوند. به عنوان مثال، هک خودروهای متصل یا سیستم‌های کنترل ترافیک می‌تواند خسارات جانی و مالی به دنبال داشته باشد.
 
برای مقابله با این نگرانی‌ها، رویکردهای متعددی پیشنهاد شده است:
تقویت رمزنگاری: استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری پیشرفته مانند AES-256 در دستگاه‌های IoT.
به‌روزرسانی مداوم: تولیدکنندگان باید سیستم‌های به‌روزرسانی خودکار را برای رفع آسیب‌پذیری‌ها پیاده‌سازی کنند.
استانداردسازی امنیتی: نهادهای بین‌المللی مانند ETSI در حال توسعه استانداردهای امنیتی برای IoT هستند که باید به‌طور گسترده پذیرفته شوند.
آموزش کاربران: آگاهی‌بخشی به کاربران در مورد تنظیمات امنیتی و خطرات استفاده از دستگاه‌های متصل.