همزمان با افزایش استفاده از اینترنت بهخصوص از سوی کودکان و نوجوانان، کشورهای مختلف قوانین و سیاستهایی برای حفاظت از حقوق و امنیت آنها در فضای مجازی تصویب کردهاند.
کشورهای مختلف چگونه از کودکان در فضای مجازی محافظت میکنند
خبرگزاری فارس , 14 فروردين 1400 ساعت 9:03
همزمان با افزایش استفاده از اینترنت بهخصوص از سوی کودکان و نوجوانان، کشورهای مختلف قوانین و سیاستهایی برای حفاظت از حقوق و امنیت آنها در فضای مجازی تصویب کردهاند.
همزمان با افزایش استفاده از اینترنت بهخصوص از سوی کودکان و نوجوانان، کشورهای مختلف قوانین و سیاستهایی برای حفاظت از حقوق و امنیت آنها در فضای مجازی تصویب کردهاند.
به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، کودکان و نوجوانان در اینترنت با چالش هایی همچون تهدید و زورگیری مجازی، اخبار و اطلاعات دروغ، محتوای مستهجن، تهدیدهای سایبری و غیره مواجه هستند و از همین رو در کشورهای گوناگون قوانین و سیاست های برای مقابله با این مشکلات وضع شده است.
افزایش دسترسی به اینترنت از طریق گوشی و تبلت، و افزایش استفاده از خدمات آموزش آنلاین به علت شیوع ویروس کرونا، خطرات یادشده را افزایش داده است و از همین رو نهادهایی مانند رگولاتوری حفاظت از داده های اتحادیه اروپا موسوم به جی دی آر پی برای کمک به حفظ امنیت و آسایش کودکان و نوجوانان در زمان استفاده از اینترنت تلاش های مختلفی به عمل آورده است.
سیاستگذاریهای جهانی در زمینه صیانت از کودک در فضای مجازی
در برخی کشورهای جهان قوانینی برای مقابله با دسترسی کودکان به هرزهنگاری و ازجمله هرزهنگاری اینترنتی پیشبینی شده است. اما یکی از اسناد کلیدی در این زمینه کنوانسیون حقوق کودکان سازمان ملل است که حاوی استانداردهایی برای حفاظت از حقوق کودکان در زمینههای مختلف است. بر اساس این کنواسیون باید جلوی دسترسی کودکان به محتوایی که آسایش و رفاه آنها را تهدید میکند، گرفته شود و نباید حریم شخصی، خانواده و امنیت کودکان از طریق مداخلههای غیرقانونی تهدید شود. البته باید توجه داشت که در این کنوانسیون که قبل از شکلگیری اینترنت به شکل کنونی تهیه و تصویب شده، اشاره صریحی به ضرورت ممنوعیت دسترسی کودکان به محتوای هرزهنگارانه در اینترنت نشده است.
شورای اروپا از زیرمجموعههای اتحادیه اروپا در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر خود به موضوع حفاظت از کودکان در برابر محتوای نامناسب پرداخته است. در ماده ۸ این کنوانسیون تصریح شده که حقوق کودکان در زمینه حفظ حریم شخصی و حفظ کیفیت زندگی خانوادگی باید محفوظ بماند. در کنوانسیون یادشده به ضرورت دخالت دولت برای حفظ حقوق و امنیت و رفاه کودکان در صورت لزوم نیز اشاره شده است.
شورای اروپا برای حفاظت از حقوق کودکان در فضای دیجیتال، کنوانسیون جرائم سایبری را نیز به تصویب رسانده است که بر اساس آن تمامی اقدامات مرتبط با هرزه نگاری کودکان در ردیف جرائم جنایی طبقه بندی میشوند.
اما شورای اروپا برای حفاظت از حقوق کودکان در فضای دیجیتال کنوانسیون جرائم سایبری را نیز به تصویب رسانده است. بر اساس این کنوانسیون تمامی اقدامات مرتبط با هرزه نگاری کودکان در ردیف جرائم جنایی طبقه بندی میشوند. یکی از زیرمجموعههای شورای اروپا شورای استراتژی اروپا در زمینه حقوق کودکان است که در سال ۲۰۱۶ تاسیس شده و بر روی حقوق کودکان در زمان استفاده از اینترنت متمرکز شده است. بر اساس توصیه نامههای این شورا که برای اعضای اتحادیه اروپا الزامآور است، کودکان در زمینه استفاده از اینترنت از حقوقی مانند حقوق آموزش، حقوق اظهارنظر و بیان دیدگاهها و حق در امان ماندن از خشونت، سوء استفاده و عدم استثمار برخوردارند.
بر اساس یکی دیگر از مصوبات این شورا باید از کودکان و نوجوانان در برابر رفتار و محتوای مضر و نامناسب حفاظت شود. همچنین سرویس دهندگان اینترنتی باید تمهیداتی بیندیشند تا از کودکان و نوجوانان در برابر قلدری و باج گیری مجازی، سرقت اطلاعات خصوصی، جرائم سایبری و سوءاستفاده جنسی حفاظت شود. همچنین دولتهای عضو اتحادیه اروپا باید اقدامات مناسبی را برای حفاظت از کودکان و نوجوانان به خصوص در زمان استفاده از شبکههای اجتماعی انجام دهند تا از به اشتراکگذاری غیرضروری اطلاعات خصوصی آنها جلوگیری شود. تنظیم سازوکارهایی مناسب توسط شبکههای اجتماعی برای گزارش سریع محتوای نامناسب عرضه شده برای کودکان و نوجوانان نیز توسط این شورا پیشبینی شده است.
از سوی دیگر کمیسیون اروپا به عنوان یکی دیگر از زیرمجموعههای کمیسیون اروپا در سال ۲۰۱۰ دستورالعملی موسوم به دستورکار دیجیتال را به تصویب رساند که بر اساس آن باید از کودکان و نوجوانان در برابر محتوای مضر و نامناسب در اینترنت حفاظت شود و دولتهای عضو اتحادیه اروپا باید نهایت تلاش خود را به عمل آورند تا قوانین داخلی را در این زمینه تصویب کنند.
کشورهای مختلف نیز قوانین مشخص و صریحی برای صیانت از کودکان در فضای مجازی تصویب کردهاند که در ادامه به برخی موارد اشاره میشود.
اروپا، قوانینی سختگیرانه به همراه جریمههای سنگین
کشورهای عضو اتحادیه اروپا، با مدیریت رگولاتوری این اتحادیه در زمینه حفاظت از دادههای اتحادیه اروپا قوانین سختگیرانهای را برای صیانت از کودکان وضع کردهاند. بر اساس این قوانین شرکتهای فناوری باید تنظیمات حریم شخصی پیشفرض سختگیرانهای را در زمان ارائه خدمات به کودکان در نظر بگیرند تا جمعآوری و پردازش دادههای شخصی کودکان با دقت بیشتری صورت بگیرد. در اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز قوانین مستقل سختگیرانهای در مورد سن مجاز برای جمعآوری و پردازش اطلاعات شخصی کاربران وجود دارد. این سن از ۱۳ سال به بالا در انگلیس تا ۱۶ سال به بالا در کشورهایی مانند ایرلند و هلند در نوسان است و لذا شرکتهای فناوری حق ندارند در زمان ارائه خدمات به کاربران خود، دادههای خصوصی افراد زیر این سن را نزد خود نگه دارند.
در انگلیس قوانین سختگیرانهای برای کنترل نحوه استفاده کودکان و نوجوانان از اپلیکیشنها، اسباببازیهای قابل اتصال به اینترنت، شبکههای اجتماعی، بازیهای آنلاین، سایتهای آموشی، سایتهای استریم بازی و غیره وجود دارد.
در انگلیس قوانین سختگیرانهای برای کنترل نحوه استفاده کودکان و نوجوانان از اپلیکیشنها، اسباببازیهای قابل اتصال به اینترنت، شبکههای اجتماعی، بازیهای آنلاین، سایتهای آموشی، سایتهای استریم بازی و غیره وجود دارد. این سایتها و نرمافزارها باید میزان جمعآوری اطلاعات شخصی کودکان را به حداقل برسانند، قابلیت شناسایی موقعیت جغرافیایی کودکان و نوجوانان را غیرفعال کنند و تمهیداتی برای غیرممکن کردن دسترسی کودکان به بخشهای مناسب بزرگسالان خدمات خود بیندیشند. جریمه هرگونه تخلف در این زمینهها برابر با ۲۲ میلیون دلار یا ۴ درصد از کل گردش مالی سالانه هریک از این شرکتهاست.
در کشور ایرلند، شرکتهای فناوری ارائهدهنده خدمات آنلاین باید رضایت والدین را هم برای خدمترسانی به کودکان جلب کنند و روشهایی فنی و دقیق را برای کسب اطمینان از درج سن واقعی کودکان در سایتهای خود ابداع کنند.
در بلژیک و برخی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا از عرضه اپلیکیشنهایی که دسترسی به گوشیها و تبلتهای کودکان و کنترل آنها توسط والدین را ممکن کند، حمایت میشود و در سالهای گذشته شرکتهایی مانند اپل که چنین اپلیکیشنهایی را از فروشگاههای آنلاین خود حذف کرده بودند، توبیخ شدند.
آمریکا، تمهیداتی برای ناممکن شدن دسترسی کودکان به محتوای بزرگسالان
در آمریکا کشور متوسط زمانی که یک کودک هشتسال به پایین صرف اتصال به اینترنت از طریق گوشی و تبلت میکند از ۵ دقیقه در روز در سال ۲۰۱۱ به ۴۸ دقیقه در روز در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است. در این کشور قوانین فدرال و ایالتی مختلفی برای حفاظت از حقوق کودکان در فضای مجازی وجود دارد. کمیسیون فدرال تجارت آمریکا در فوریه سال ۲۰۱۹ جریمهای ۵.۷ میلیون دلاری را علیه اپلیکیشن به اشتراکگذاری ویدئوی تیکتاک وضع کرد. علت این جریمه عدم جدیت برای جلوگیری از فعالیت کودکان زیر ۱۳ سال در تیکتاک بود.
در آمریکا ضرورت در نظر گرفتن تمهیداتی برای ناممکن شدن دسترسی کودکان به محتوای مناسب بزرگسالان ازجمله قوانین وضع شده برای حفاظت از کودکان در اینترنت است.
ممنوعیت ردگیری موقعیت مکانی کودکان توسط سایتهایی مانند یوتیوب و غیره و نیز ضرورت در نظر گرفتن تمهیداتی برای ناممکن شدن دسترسی کودکان به محتوای مناسب بزرگسالان در سایتها و سرویسهای مختلف ازجمله قوانین وضع شده برای حفاظت از کودکان در اینترنت است.
همچنین فروشگاه های آنلاین در آمریکا مانند اپاستورهای گوگل و اپل موظف هستند به دقت مشخص کنند کدامیک از اپلیکیشنهای عرضه شده توسط آنها مناسب کودکان بوده و کدامیک تنها باید توسط بزرگسالان نصب شوند. علاوهبر این جریمههایی برای شرکتهای متخلف در نظر گرفته شده است.
هند، ممنوعیت نصب اپلیکیشنهای مضر
بر اساس قوانینی که در زمینه حفاظت از حقوق کودکان در سال ۲۰۲۰ در هند به تصویب رسیده در صورت تلاش برای جمعآوری و پردازش اطلاعات کودکان زیر ۱۸ سال در فضای مجازی باید حقوق و منافع آنها به بهترین نحو محفوظ باقی بماند. بر همین اساس، جمعآوری اطلاعات کودکان در اینترنت با هدف تهیه نمایههای شخصی از هریک از آنها، ردگیری و کنترل رفتار کودکان و انتشار و ارسال تبلیغات هدفمند برای مشاهده آنها ممنوع است.
دولت هند در مقاطعی بارگذاری و نصب برخی اپلیکیشنهای تلفن همراه را به علت نگرانی از سوءاستفاده از آنها برای ترویج هرزهنگاری کودکان ممنوع کرده است.
دولت هند در مقاطعی بارگذاری و نصب برخی اپلیکیشنهای تلفن همراه را به علت نگرانی از سوءاستفاده از آنها برای ترویج هرزهنگاری کودکان ممنوع کرده است. ازجمله در سال ۲۰۱۹ دادگاهی در هند دستور به ممنوعیت امکان نصب و بارگذاری اپلیکیشن تیکتاک به همین علت داد و از اپل و گوگل خواست اپلیکیشن یادشده را از فروشگاههای آنلاین خود حذف کنند.
ضعف قوانین در برخی نقاط دنیا
نکته قابل تامل اینکه بررسیهای مرکز بینالمللی کودکان استثمارشده و مفقودشده نشان میدهد هنوز در بسیاری از کشورهای جهان هرزهنگاری کودکان و ازجمله هرزهنگاری کودکان در اینترنت جرم محسوب نمیشود و اصولاً قوانینی در این زمینه وجود ندارد. از ۱۸۷ کشور عضو اینترپل تنها ۱۰۰ کشور قوانینی را برای حفاظت از کودکان در برابر هرزهنگاری کودکان و سوءاستفاده جنسی از آنها وضع کرده اند و ۵۳ کشور هنوز در این زمینه قانونی ندارند و لذا هرزهنگاری کودکان در این کشورها جرم نیست. قوانین باقیمانده کشورها در این زمینه نیز ناکافی و غیربازدازنده است. بر همین اساس قوانینی برای مقابله با هرزهنگاری کودکان بازدارنده و مناسب هستند که در آنها این پدیده به دقت تعریف شده، مالکیت این نوع محتوا جرم تلقی شود، توزیع محتوای یادشده از طریق اینترنت و سیستمهای رایانهای نیز جرم دانسته شود و شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت ملزم به ارائه گزارش در این زمینه به مقامات قضایی و پلیسی شوند.
ایران ازجمله کشورهایی است که در آن قوانین ویژهای در ارتباط با هرزهنگاری کودکان وجود ندارد. اما قوانینی که در آنها هرزهنگاری به طور کلی جرم تلقی شده باشد به تصویب رسیده است.
کد مطلب: 17633